تمایل کشاورزان به مشارکت در مدیریت شبکه های آبیاری (مطالعه موردی سد درود زن)

بررسی جایگاه مدیریت مردمی در قوانین و مقررات مرتبط با مدیریت بهره برداری از منابع آب و خاک از گذشته تاکنون نشان می دهد که مشکلات اساسی مدیریت بهره برداری با گسترش وظایف تصدی گری دولت و توسعه طرح های عمرانی و نادیده گرفتن نقش مردم و با خروج تدریجی مردم از عرصه مدیریت آغاز و به چاره اندیشی در بازگرداندن مردم به عرصه مدیریت منتهی گردیده است. آنچه مسلم است اینکه در باز شناسی زمینه های مناسب در بازگرداندن مردم به عرصه مدیریت تاکنون توفیقی حاصل نشده است. توجه ناکافی به اصول، روش ها و بطور کلی فرایند انتقال مدیریت، دلیل اصلی نارسایی های موجود می باشد. هرچند انتقال مدیریت توزیع آب به مردم امری ضروری است لیکن شناخت زمینه ها و استفاده صحیح از بسترهای موجود از الزامات آن محسوب می گردد. این تحقیق از نوع تحقیقات کاربردی و به لحاظ روش توصیفی-همبستگی بوده و هدف آن تمایل به مشارکت در مدیریت شبکه های آبیاری (مطالعه موردی: سد درودزن) می باشد. جامعه آماری این تحقیق را تمامی کشاورزان می باشند. ابزار تحقیق برای جمع آوری داده های مورد نیاز پرسشنامه محقق ساخته می باشد که بصورت حضوری تکمیل شده است. پایایی پرسشنامه تحقیق با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ (96/0) قابل قبول بود. نتایج اولویت بندی تأثیر فعالیت های آموزشی ترویجی کشاورزان جهت مشارکت در مدیریت پایدار آب نشان داد که ملاقات با کارشناسان با میانگین 69/3 بیشترین تاثیر را دارد. نتایج اولویت بندی سطوح مشارکت کشاورزان جهت مدیریت پایدار منابع آب نشان داد که مشارکت در تصمیم گیری با میانگین 42/3 بیشترین تاثیر را دارد. هم چنین نتایج الویت بندی مشکلات کشاورزان در فرآیند انتقال مدیریت نیز حاکی از آن بود که عدم مطلوبیت وضعیت فعلی شبکه با ضریب تغییرات 37/0 در رتبه اول قرار دارد. نتایج اولویت بندی زمینه های انتقال مدیریت شبکه های آبیاری به بهره برداران نیز نشان داد که حل مسائل اجتماعی و حقوقی با انحراف معیار 46/1 در رتبه اول قرار دارد. در نهایت نتایج مدل لاجیت حاکی از آن است که متغیرهای سن، تحصیلات، تجربه و اقدامات انجام شده دولت در سطح 1 درصد و متغیرهای ، میزان درآمد، میزان اراضی تحت مالکیت و سطح آگاهی کشاورزان در سطح 5 درصد و متغیرهای تماس با منابع ترویجی، برخورداری از اعتبارات و تنوع دسترسی به منابع آب در سطح 10 درصد بر تمایل به مشارکت در مدیریت شبکه های آبیاری منطقه مورد مطالعه تأثیرگذار می باشند. البته متغیرهای سن و تنوع دسترسی به منابع تاثیر معکوس دارد.